Van Barolo tot Nero d’Avola: ontdek de veelzijdigheid van Italiaanse wijn

De Romeinen waren echte wijnkenners. Al in de tweede eeuw voor Christus produceerden ze een grote variatie aan wijnen – fris, fruitig of kruidig – die ze exporteerden naar andere delen van Europa, waaronder het huidige Nederland.

Italië is sindsdien een land gebleven van wijntraditie en verfijning. Van de besneeuwde Alpen in het noorden tot het zonnige Sicilië in het zuiden, vind je overal wijngaarden met eigen karakter, druivenrassen en wijnstijlen.

Lees hier meer over de bekendste wijnregio’s, smaakprofielen, classificaties als DOC en DOCG en ontdek welke wijnen het beste passen bij jouw favoriete gerechten.

Wijndiversiteit van noord tot zuid

Italië telt meer dan 20 wijnregio’s, elk met unieke geografische kenmerken, klimaatinvloeden en tradities. In het koele noorden vinden we onder andere:

• Piemonte: beroemd om Nebbiolo-druiven die krachtige, tanninerijke wijnen voortbrengen zoals Barolo en Barbaresco. Deze hebben complexe aroma’s van rozen, truffel, leer, tabak en soms balsamico.
• Veneto: thuisbasis van de toegankelijke en fruitige Valpolicella, gemaakt van lokale druiven als Corvina. Ook de intense Amarone komt hier vandaan: een wijn van ingedroogde druiven met smaken van rozijn, chocolade en specerijen.

Centraal-Italië is het domein van de Toscaanse heuvels:

• Toscane: vooral bekend om de robijnrode Chianti en Brunello di Montalcino, beide voornamelijk gemaakt van Sangiovese. Deze druif zorgt voor levendige zuren, rood fruit, kruiden en soms florale tonen.
• Umbrië en Marche: minder bekend, maar met verrassend goede wijnen zoals Sagrantino di Montefalco of de witte Verdicchio, ideaal bij vis en zeevruchten.

In het warme zuiden:

• Abruzzen: hier gedijt de Montepulciano-druif uitstekend. De gelijknamige wijn is stevig, met tonen van zwart fruit, cacao en mediterrane kruiden.
• Sicilië: een opkomende topregio, met kruidige, zonovergoten wijnen van Nero d’Avola en elegante witte wijnen van Grillo of Catarratto.

Druivensoorten en hun smaakprofielen

Italië kent meer dan 350 inheemse druivensoorten. Enkele populaire:

• Sangiovese: levendige zuren, kersen, pruimen en specerijen. Combineert goed met tomatengerechten. Licht gekoeld serveren (rond 14–16 °C) brengt de frisheid naar voren.
• Nebbiolo: veel tannine en zuren, met aroma’s van rozen, teer, aardbeien en truffel. Wijnen om te laten rijpen en te serveren rond 18 °C.
• Montepulciano: krachtig en soepel, met donker fruit, drop en soms een hint van chocolade. Ideaal bij pizza of stoofgerechten.
• Nero d’Avola: volle body, zondoorstoofd fruit, zwarte kersen en kruiden. Komt het best tot zijn recht bij gegrild vlees of pittige pasta’s.
• Verdicchio (wit): fris, citrusachtig, met amandelachtige afdronk. Heerlijk bij mosselen, schelpdieren of risotto met zeevruchten.

Italiaanse wijnclassificaties: wat betekenen DOC en DOCG?

Italiaanse wijnen worden onderverdeeld in kwaliteitsniveaus:

• DOC (Denominazione di Origine Controllata): de wijn komt uit een vastgelegde streek en voldoet aan strikte regels voor druivenras, opbrengst en rijping.
• DOCG (Denominazione di Origine Controllata e Garantita): een stap hoger, met nog strengere controles op kwaliteit, herkomst en productie. Deze flessen zijn herkenbaar aan een bruin-rode zegel rond de hals.

Daarnaast zijn er IGT-wijnen (Indicazione Geografica Tipica), vaak van moderne wijnmakers die buiten de regels durven experimenteren. Denk aan de ‘Super Tuscans’ die internationale druiven gebruiken zoals Merlot of Cabernet Sauvignon.

Wijn en spijs: wat past bij wat?

De juiste wijn bij je maaltijd tilt de smaakbeleving naar een hoger niveau. Enkele suggesties:

• Pasta met tomatensaus of lasagne – Kies voor een levendige Chianti of Sangiovese: het zuurgehalte snijdt mooi door de tomaat.
• Pizza met salami of paddenstoelen – Montepulciano of Nero d’Avola zijn uitstekende keuzes dankzij hun fruitige, kruidige karakter.
• Risotto met truffel of paddenstoelen – Combineer met een rijpe Barolo of Barbaresco voor een krachtige smaakcombinatie.
• Zeevruchten en gegrilde vis – Een frisse Verdicchio of een droge Vermentino is ideaal.
• Italiaanse kazen zoals Pecorino of Parmigiano – Ga voor een stevige rode wijn met voldoende structuur, zoals een Brunello di Montalcino.

Slim wijn kiezen hoeft niet duur te zijn

Een goede wijn hoeft geen fortuin te kosten. Kies bewust op basis van het gerecht, het moment van de dag en je smaakvoorkeur. Let op de serveertemperatuur: een lichte rode wijn mag iets koeler, terwijl volle rode wijnen beter tot hun recht komen tussen 16 en 18 °C.

Zoek je wijnen die zorgvuldig geselecteerd zijn door kenners, dan kun je eenvoudig Italiaanse wijn bestellen bij Dirck3. Zo proef je thuis de kwaliteit en diversiteit van de Italiaanse wijntraditie.

Foto wijnranken: Sue Winston/Unsplash