De edele kunst van het tafel dekken

In Italië is het dekken van de tafel een essentieel onderdeel van hun wereldberoemde voedselcultuur. Zelfs voor een informeel doordeweeks diner nemen Italiaanse families de tijd om een tafelkleed neer te leggen en het juiste glaswerk te kiezen.

Dek de tafel als een Italiaan: een korte handleiding

De Italiaanse gewoonte benadrukt het belang van tijd en ruimte maken voor eten en familie. Als je wilt eten als een Italiaan, is aandacht voor het dekken van de tafel een eerste vereiste.

Er zijn enkele basisbenodigdheden:

• De basis: een tafelkleed, placemats en de tafel zelf, natuurlijk.
• Het centrale stuk is meestal een soort sierbord, een mooie fles of een schaal.
• Mooie borden, bestek en glazen en voldoende mate.

Laten we het even stap voor stap bekijken.

Stap 1: het tafelkleed

Het tafelkleed (tovaglia) is het eerste en belangrijkste onderdeel van het dekken van de tafel. Met een goed tafelkleed geef je meteen sfeer aan je Italiaanse lunch of diner. Zorg er wel voor dat het schoon is, voordat je het op tafel legt.

Het kleed zorgt ervoor dat je je geen zorgen hoeft te maken over kruimels terwijl je je pastasaus met brood opveegt. En knoeien met de wijn is ook niet meer zo’n probleem! Nu denk je natuurlijk meteen aan het klassieke rood-wit geblokte tafelkleed, maar er zijn veel meer opties met leuke patroontjes of een effen dessin.

Hetzelfde geldt voor de placemats. Deze heten in het Italiaans tovagliette en je kunt ze kopen met tal van patroontjes of juist heel rustig. Als je tafelkleed vies mag worden, kun je eventueel ook zonder, maar mét staat net wat gedekter.

Stap 2: het servies

Italiaanse huishoudens hebben voor alle situaties meer dan genoeg borden, zorg dus dat je investeert in mooi compleet servies! Pastaborden zijn kleiner dan dinerborden, met verhoogde randen om de saus te bevatten. Bij het dekken van een Italiaanse eettafel met pastaborden, moet het bord of de kom op het onderliggende bord worden geplaatst.

Overdrijf niet met de pasta, ook al is-ie nog zo lekker. Dat is tenslotte pas de primo, de eerste gang. En de pasta mag nooit in een plens saus worden geserveerd,

Een schoon dinerbord wordt gebruikt voor de secondo, meestal vlees of vis. Voor eventuele bijgerechten kan zelfs een apart bord of een aparte schaal zijn, net als je in het restaurant meestal een je kommetje voor de salade of gebakken aardappeltjes krijgt.

Stap 3: het bestek

Traditioneel leggen Italianen bestek op dezelfde manier neer als wij.

Vorken: de vorken moeten aan de linkerkant van het bord worden geplaatst. Als er een aperitief wordt geserveerd, wordt de aperitiefvork het meest naar buiten geplaatst, gevolgd door de vork voor het hoofdgerecht en tot slot de normale vork. Zorg ervoor dat de tanden van de vorken naar boven wijzen, niet naar beneden zoals de Fransen doen.

Messen: het mes moet aan de rechterkant van het bord worden geplaatst, met het lemmet naar binnen gericht. Als er vis wordt geserveerd, leg je het mes direct naast het bord en plaats je daarna de lepel (die alleen wordt gebruikt voor soep of consommé).

Als voor het aperitief een mes nodig is, plaats je het mes rechts van de lepel. Er is slechts één uitzondering: als er oesters op het menu staan, kan de vork aan de rechterkant worden geplaatst. Als je van plan bent om twee hoofdgerechten te serveren, is het wisselen van bestek noodzakelijk.

Regelmatig leggen Italianen echter alleen vorken neer. Immers, pasta vereist geen mes en een lepel is alleen nodig voor gerechten zoals soep.

Stap 4: de glazen

De meeste huishoudens zetten een glas voor wijn en een ander glas voor water neer. Zodra de hartige maaltijd is afgelopen, kan er nieuw glaswerk worden neergezet, zoals flûtes voor prosecco of kleine tulpvormige glazen voor grappa of limoncello aan het einde van het diner.

Natuurlijk veranderen de regels, net als alles wat met eten te maken heeft in Italië, afhankelijk van de regio, het jaargetijde of zelfs afhankelijk van de familie.

Sommigen gebruiken bijpassende servetten, terwijl anderen het tafelkleed gewoon als servet gebruiken! Uiteindelijk is alles wat nodig is een mooi tafelkleed, wat zorgvuldig uitgezocht serviesgoed, een goed glas wijn én goed gezelschap.

Nu rest je niets anders dan te genieten van je maaltijd en tijd door te brengen met de mensen om wie je geeft! Buon appetito!

Meer lezen over de Italiaanse tafelmanieren kan hier.

Foto gedekte tafel: Borgo delle Tovaglie